Web Sitesi İhtiyaç Analizi: RFP (Teklif) İçerik Gereksinimleri

Bir web projesinin kaderini çoğu zaman kod değil, RFP (Request for Proposal / Teklif Talebi) belirler. Çünkü RFP; proje hedeflerinin, kapsamın, kabul kriterlerinin, zaman ve bütçe çerçevesinin, güvenlik ve uyumluluk şartlarının, teslimatların, ölçümün ve yönetişimin tek ortak dilidir. İyi yazılmış bir RFP; sağlayıcıların eline yalnız “tasarım isteriz” demekle kalmayan, ölçülebilir ve doğrulanabilir bir zemin verir. Kötü ya da eksik RFP ise; tedarikçilerin elinde farklı varsayımlarla büyüyen teklifleri, gri alanları, kapsam kaymalarını (scope creep), hız ve kalite problemlerini ve sonunda “kimse böyle dememişti” çekişmesini üretir.

1) Mandat ve İş Hedefleri: “Neyi, Niçin, Ne Kadar?”
RFP’nin ilk bölümü “ne istendiği” değil, “neden istendiği”dir.
-
İş hedefleri: “Yıllık MRR +%25”, “Bağış gelirinde +%15”, “Randevu tamamlama +%20”, “Uluslararası pazar payı +%10”.
-
Site hedefleri ve KPI’lar: “Demo talebi +%30”, “Satın alma dönüşüm oranı +%X”, “Aylık organik trafik +%Y”, “Randevu no-show -%Z”.
-
Başarı tanımı: Canlıdan 90 gün sonra ölçülecek rakamsal hedefler ve izleme yöntemi.
Uygulama: RFP’ye “Hedef kartları” yazılı eklenir: hedef, mevcut baz, hedeflenen değer, ölçüm kaynağı (GA4), sorumlusu.
2) Kapsam ve Anti-Kapsam: Sınır Çizmeden Proje Yönetilmez
Kapsam; yapılacakları anlatır. Anti-kapsam; en az o kadar önemli yapılmayacakları netler.
-
Kapsam: Sayfa tipleri, şablonlar, modüller, bileşen kütüphanesi, entegrasyonlar, veri göçü, eğitim, içerik üretimi/düzenlemesi, görsel/video varlıkları.
-
Anti-kapsam: “Mobil uygulama yok”, “Müşteri portalı yok”, “Kurumsal ERP entegrasyonu bu fazda yok.”
-
Fazlama: MVP → Genişleme, zorunlu/opsiyonel ayırımı.
Örnek olay: Anti-kapsam yazılmadığı için “içerik üretimi” sağlayıcıdan beklenmiş, bütçe çatışması doğmuştu; bir sonraki RFP’de ayrım net yazıldı.
3) Paydaşlar ve Karar Mekanizması: Kim, Hangi Anlamda “Evet” Der?
-
Paydaş haritası: Ürün sahibi, pazarlama, içerik, hukuk, BT, güvenlik, yerel ekipler, ajans/tedarikçi.
-
Onay süreci: Tasarım, içerik, hukuk ve güvenlik onay noktaları; sprint sonu demolar; kabul test planı.
-
Tek muhatap: RFP’de “tek karar verici” ve “bağlayıcı söz” net yazılır.
Uygulama: “Karar log’u” zorunlu teslimat olarak istenir; her değişikliğin nedeni ve etkisi orada tutulur.
4) Persona, Niyet ve İçerik Haritası: Kime, Hangi Soruyu Nasıl Cevaplıyoruz?
-
Persona seti: Karar verici, son kullanıcı, destek arayan, yerel kullanıcı, dil/ülke varyantları.
-
Niyet zinciri: Keşif → değerlendirme → niyet → işlem → sadakat; sayfa tipleri bu aşamalara bağlanır.
-
İçerik envanteri: Mevcut/üretilecek/silinecek; “son güncelleme” kuralları.
RFP çıktısı: “Persona × sayfa tipi × ana soru × kanıt × CTA” matrisini metinle tarif edin; tabloya dökmek zorunda değilsiniz, ancak her hücreyi yazılı anlatın.
5) Bilgi Mimarisi ve Şablonlar: Anlam Dizilişi Önceden Karar Olur
-
Sayfa tipleri: Ana sayfa, fiyat/plan, ürün/özellik, vaka, blog/rehber, SSS, yardım merkezi, şube/yerel, hukuk/güvenlik.
-
Şablon ilkeleri: H1’de değer önerisi; H2’lerde kanıt ve eylem; içindekiler ve ankraj; kısa paragraf kuralı.
-
Bileşenler: Kahraman, vaka kartı, güvence şeridi, yapışkan CTA, SSS, hatalı/boş/başarı durum kartları.
Uygulama: RFP’ye “zorunlu bileşen listesi” ve her bileşen için örnek içerik/ton yönergesi eklenir.
6) Tasarım İlkeleri, Marka Dili ve Erişilebilirlik: Estetik Değil, Kullanılabilirlik
-
Marka ses/ton: Kanal ve aşamaya göre ton varyantları; yasaklı ifadeler.
-
Erişilebilirlik hedefi: WCAG 2.2 AA; kontrast, odak halkası, etiketli formlar, ekran okuyucu uyumu.
-
Kapsayıcı dil: Cinsiyetçi/yaşçı dilden kaçınma; basit ve açık Türkçe.
RFP maddesi: “Erişilebilirlik test raporu” ve “kapsayıcı dil kontrol listesi” teslimatı şartı.
7) Teknik Mimari ve Altyapı: İnşa Edilecek Zemin
-
Barındırma: Hosting/CDN, coğrafi dağıtım, önbellek katmanı, WAF.
-
Mimari: Jamstack/SSR/SSG kararları; SPA/MPA yaklaşımı; görüntü optimizasyonu (AVIF, WebP,
<picture>). -
Üçüncü taraflar: Tag yöneticisi, sohbet/anket, ısı haritası; “izin yoksa yük yok” ilkesi.
RFP maddesi: “Teknik mimari diyagramı” ve “3. taraf etki puanı listesi” zorunlu teslimat.
8) CMS Karar Kriterleri ve İçerik Operasyonu: Sitenin Ustası Kim?
-
CMS türü: Headless/monolitik; rol/izin yapısı; çok dilli içerik yaşam döngüsü.
-
İçerik akışı: Brif → üretim → redaksiyon → hukuk onayı → yayın; sürüm notu.
-
Entegrasyon: Arama, DAM, çeviri yönetimi, form/CRM, takvim, e-ticaret.
RFP maddesi: “CMS karar matrisi” ve “içerik operasyon SOP” (metinsel) talebi.
9) Güvenlik Gereksinimleri: Güven, İlk Cümlede Başlar
-
Standartlar: TLS 1.3, HSTS, içerik güvenlik politikası (CSP), rate limiting, WAF.
-
Kimlik/erişim: IAM, SSO, parola ilkeleri; yönetici paneli izleri.
-
Pen test ve güvenlik raporu: Canlı öncesi zorunlu, bulgulara göre düzeltme penceresi.
Örnek olay: Pen test olmadan yayına çıkan bir projede güvenlik başlıkları eksikti; RFP’ye “pen test kabul kriteri” girildi ve sorun sonradan kapanabildi.
10) KVKK/GDPR ve Gizlilik: Rıza Yoksa Yük Yok
-
Aydınlatma ve onay: Açık, kısa ve anlaşılır; tercih merkezi ve loglama.
-
Veri minimizasyonu: Form alanları için hukuki gerekçe; pazarlama izni ayrık kutu.
-
Silme/erişim talepleri: Operasyon prosedürü; veri saklama süreleri.
RFP maddesi: “Gizlilik etki değerlendirmesi (DPIA) özeti” ve “CMP entegrasyon planı”.
11) Performans Bütçesi ve Core Web Vitals: Hız Bir Gereksinimdir
-
Hedefler: P75 LCP ≤ 2,5 sn (kritik sayfalarda ≤ 2,2 sn), INP ≤ 200 ms, CLS ≤ 0,1.
-
Bütçe: JS/CSS byte limitleri, resim/poster ağırlıkları, 3. taraf bütçesi.
-
Test: Mobil 4G ve orta seviye cihaz koşulları; edge/lazy yüklemeler.
RFP maddesi: “CWV kabul raporu” ve “performans bütçe tabanlı build kırma kuralları”.
12) SEO Temelleri ve Anlamsal Yapı: Bulunurluk Tasarımdır
-
Yapılandırılmış veri: Organization, Product, FAQ, Article, LocalBusiness şemaları.
-
Başlık ve kopya: Niyet kelimeleri; “özet + detay” kurgusu; iç bağ stratejisi.
-
Teknik SEO: Kanonik, hreflang, robots, site haritaları, 404/410 yönetimi.
RFP maddesi: “SEO kabul listesi” ve “anahtar sayfalar için metin iskeleti” teslimatı.
13) Çok Dilli/Ülke ve Çok Lokasyon: Evrensel Tutarlılık
-
Dil/ülke modeli: /tr-tr, /de-de, /en-gb gibi varyantlar; para birimi ve vergi metinleri.
-
Hreflang eşleme: Otomatik dil yönlendirmesi sınırları; manuel dil anahtarı erişilebilirliği.
-
Şube sayfaları: NAP tutarlılığı, rota/ara/randevu CTA’ları ve yerel çalışma saatleri.
RFP maddesi: “Çok dilli kabul kriterleri” ve “şube şablonu” gereksinimleri.
14) İçerik Üretimi, Görsel/Video Varlıkları ve Telif: Kaynakların Gerçeği
-
Sahiplik: İçerik kimde; ajans mı üretir, marka mı sağlar?
-
Görsel/video: Format, çözünürlük, poster, altyazı/dublaj; telif ve lisans.
-
Marka uyumu: Görsel dil ve mikro kopya sözlüğü.
RFP maddesi: “Varlık teslim standartları” ve “telif beyannamesi”.
15) Dönüşüm ve CTA Stratejisi: Eylemi Tasarlamak
-
Makro/mikro hedefler: Demo, randevu, satın alma; şablon bazlı birincil/ikincil CTA’lar.
-
Güvence şeridi: Kart gerekmez, iptal kolay, veriler güvende gibi metinler.
-
Form mimarisi: Minimum alan, erişilebilir hata, başarı sonrası “sonraki adım”.
RFP maddesi: “CTA haritası” ve “form kabul kriterleri” teslimatı.
16) Analitik, GA4/GTM ve Deney Programı: Kanıt Mimarisi
-
Olay şeması:
cta_click,form_start,form_submit,purchase,appointment_submit,lang_switch,click_directions. -
Data layer:
page_type,device_class,language,country,branch_id,experiment_id. -
Deneyler: Edge/lite, rıza yoksa yok; kazanan varyasyon bileşene girer.
RFP maddesi: “Ölçüm planı”, “GTM konteyner ihracı” ve “pano seti” zorunluluğu.
17) Isı Haritası, Anket ve Araştırma: Hafif ve Etik
-
Kapsam: Sadece hipotezli sayfalarda; rıza sonrası yük.
-
Etik: PII maskeleme, saklama süresi, opt-out.
-
Köprü: Isı/anket bulgularını GA4 metriklerine bağlama.
RFP maddesi: “Araştırma SOP” ve “araç etki puanları”.
18) Proje Planı, Yol Haritası ve Seremoniler: Hızın Organizasyonu
-
Fazlama: Keşif → tasarım → geliştirme → içerik → test → pilot → yayına hazırlık → canlı.
-
Ritüeller: Haftalık demo, dönüşüm kliniği, etiket temizliği, karar log’u güncellemesi.
-
Kalite kapıları: Erişilebilirlik, CWV, güvenlik, hukuk onayları.
RFP maddesi: “Sprint planı”, “kalite kapısı takvimi” ve “risk gözden geçirme” döngüsü.
19) Zaman Çizelgesi ve Taahhütler: Net Tarihler, Net Kriterler
-
Ana kilometre taşları: IA onayı, tasarım onayı, içerik hazır, beta, pen test, canlı.
-
Bağımlılıklar: Üçüncü taraf tedarik, hukuk/onay süreleri, varlık teslimleri.
-
Tolerans: Gecikme senaryolarında ne olur; karar matrisleri.
RFP maddesi: “Tarih–kabul koşulu” eşlemelerini yazılı şart koşun.
20) Bütçe, Fiyatlandırma Modeli ve Esneklik: Şeffaf Kurgu
-
Model: Sabit fiyat, zaman-malzeme, hibrit; aralıklı ödeme planı.
-
Kapsam dışı iş kalemi: Saatlik/günlük ücretler; değişiklik talebi protokolü.
-
Esneklik: MVP → Genişleme fonları; aksiyon rezervi.
RFP maddesi: “Fiyat kırılımı” ve “değişiklik talep formu” şablonu.
21) Sözleşme, SLA ve Kabul Testleri: Kâğıda Güç Veren Netlik
-
SLA metrikleri: Uptime, yanıt/çözüm süresi, etiket yönetimi ve veri kalitesi.
-
Kabul testleri: Erişilebilirlik AA, CWV eşikleri, güvenlik taraması, işlev testleri, SEO/Analytics kurulum doğrulaması.
-
Garanti ve bakım: Süre, kapsam, önceliklendirme.
RFP maddesi: “Kabul testi senaryoları” ve “SLA ihlali yaptırımları”.
22) Riskler ve Bağımlılıklar: Kötü Sürprizleri Önceden Yazmak
-
Teknik riskler: Veri göçü, eski entegrasyonlar, performans düşüren 3. taraflar.
-
Operasyonel riskler: Onay gecikmeleri, varlık eksikliği, içerik temini.
-
Hukuki riskler: KVKK/GDPR ihlali, telif.
RFP maddesi: “Risk kaydı” ve “erken uyarı eşikleri”.
23) Tedarikçi Yeterlilik Kriterleri: Güzel Sunum Değil, Doğru Ekip
-
Zorunlu deneyim: Benzer ölçekte proje referansları; canlı örneklerle.
-
Ekip profilleri: Kıdem, rol ve sorumluluk; zaman ayırma taahhütleri.
-
Teknik kabiliyet: CWV, erişilebilirlik, güvenlik, SEO ve GA4 referansları.
RFP maddesi: “Vaka anlatımı formatı” ve “ekip özgeçmiş koşulları”.
24) Teklif Formatı ve Değerlendirme Matrisi: Adil ve Karşılaştırılabilir
-
Format: Yürütücü özet, yaklaşım, kapsam kırılımı, teknik mimari, zaman/bütçe, risk planı, referans.
-
Değerlendirme: Teknik (x%), süreç ve ekip (y%), maliyet (z%), referans ve risk yönetimi.
-
Sunum: Kısa canlı soru–cevap; POC/mini örnek.
RFP maddesi: “Puanlama matrisini” baştan paylaşın; sürpriz bırakmayın.
25) Kabul Kriterleri ve Canlıya Geçiş Planı: Sırat Köprüsü
-
Ön koşullar: QA geçmiş, pen test temiz, AA raporu, CWV eşiği karşılanmış, SEO/Analytics doğrulanmış.
-
Pilot ve roll-out: Kademeli dağıtım, hata geri alma planı, izleme ve uyarılar.
-
Eğitim ve devir: CMS/operasyon eğitimleri, dokümantasyon, karar log’u teslimi.
RFP maddesi: “Go-live check listesi” zorunlu teslimat.
26) Bakım, Süreklilik ve Yönetişim: Proje Değil, Ürün
-
Bakım kalemleri: Güvenlik yamaları, performans sağlığı, kırık linkler, 3. taraf temizlikleri.
-
Ritüeller: Aylık dönüşüm kliniği, çeyreklik huni ve içerik revizyonu, yıllık teknik audit.
-
İzleme: Olay ve CWV uyarıları; veri kalitesi raporu.
RFP maddesi: “Bakım SLA’sı” ve “yıllık sağlık raporu” şablonu.
27) Vaka Çalışması (B2B SaaS): RFP’den Canlıya
Sorun: Önceki projede RFP belirsizdi; fiyat/demoda hedefler yoktu; teklifleri kıyaslamak mümkün olmadı.
Yeni yaklaşım: RFP’ye demo_request hedefi, CWV eşikleri, CTA/form kabul kriterleri, GA4 olay şeması, pen test ve AA raporu zorunluluğu yazıldı.
Sonuç: Teklifler kıyaslanabildi; canlıdan 60 gün sonra demo tıklaması +%19, form tamamlama +%11; INP ve LCP iyileşti.
28) Vaka Çalışması (E-ticaret): Kategori–Ürün–Checkout
Sorun: RFP’de checkout kabul kriterleri yoktu; ağır üçüncü taraflar yüzünden hız düştü.
Yeni yaklaşım: Misafir ödeme, yerel yöntemler, iade şeridi, P75 INP ≤ 200 ms, CLS ≤ 0,1 eşiği; “rıza yoksa yük yok” şartı eklendi.
Sonuç: CLS 0,2 → 0,04; satın alma oranı yükseldi; iade soruları azaldı.
29) Vaka Çalışması (Kamu/Üniversite): Randevu ve Başvuru
Sorun: Terminoloji ağır, erişilebilirlik test edilmemiş, randevu akışı karışık.
Yeni yaklaşım: RFP’ye WCAG AA, kısa dil kılavuzu, 60 sn video + transkript, yapışkan “Randevu al”, appointment_submit ölçümü eklendi.
Sonuç: Tamamlama %58→%81; çağrı yükü -%22.
30) RFP Yazma Ritüeli ve Karar Log’u: Kurumsal Hafıza
-
Geriye dönük öğrenme: Eski RFP’lerdeki açık uçlar ve sorunlar not edilir; yeni RFP’ye kural olarak girer.
-
Karar log’u: RFP maddelerine yansıyan kritik kararların nedeni; sonraki projelerde hazır şablon.
-
Standart kütüphane: Erişilebilirlik, CWV, SEO, güvenlik, analitik, deney, gizlilik için “RFP cümle kütüphanesi”.
Sonuç
Bir RFP, sadece “teklif çağrısı” değildir; ürün stratejisini, teknik kaliteyi, etik ve hız standartlarını kodlayan bir sözleşme öncesi manifestodur. İyi bir RFP:
-
İş hedeflerini sayfa tiplerine, CTA’lara, ölçülebilir kabul kriterlerine çevirir; sağlayıcılar varsayım üretmez, kanıt üretir.
-
Kapsam/anti-kapsam ile gri alanları kapatır; fazlamayı planlar; hız ve bütçe güvenliğini korur.
-
Erişilebilirlik, performans (CWV), güvenlik ve gizlilik ilkelerini “olsa iyi olur” değil, olmazsa olmaz yapar.
-
Çok dilli/çok lokasyon, SEO, analitik/deney ve araştırma gibi sık unutulan alanları baştan bağlar; kısa vadeli tıklama değil, uzun vadeli değer yaratır.
-
SLA, kabul testleri, bakım ve yönetişim ile projenin “yayına çıkmak”la bitmediğini kabul eder; ürünün ömrünü planlar.
-
Değerlendirme matrisi ve teklif formatı ile adil ve karşılaştırılabilir bir zemin sunar; “en ucuz” yerine en uygun çözümü seçtirtir.
Bugün, “RFP (Teklif) İçerik Gereksinimleri” dosyanızı açın ve şu başlıkları yazılı hale getirin: mandat ve ölçülebilir hedefler; kapsam/anti-kapsam; paydaş ve onay mekanizması; persona–niyet–içerik haritası; bilgi mimarisi ve bileşen kütüphanesi; tasarım/erişilebilirlik/marka dili; teknik mimari ve CMS; güvenlik ve KVKK/GDPR; performans bütçesi ve CWV; SEO ve çok dilli/çok lokasyon; dönüşüm ve form/CTA; analitik/deney/araştırma; yol haritası ve takvim; bütçe ve değişiklik yönetimi; sözleşme/SLA ve kabul testleri; risk–bağımlılıklar ve karar log’u. Böyle bir RFP, hem sağlayıcıların yaratıcılığına alan bırakır hem de sizi hızlı, güvenli ve ölçülebilir bir teslimata götürür. Sonuçta RFP, “teklif talebi” değil; başarılı bir projenin ilk ürünüdür.

