Web Sitesi İhtiyaç Analizi: Mobil Öncelikli Yaklaşım Kriterleri
Mobil öncelikli yaklaşım, yalnız “ekran küçültme” tekniği değildir; ihtiyaç analizi aşamasında strateji, mimari, içerik, performans, güvenlik, gizlilik, erişilebilirlik ve deney kararlarının mobil bağlamda ilk günden kurgulanmasıdır. Günümüz trafiğinin büyük bölümü mobil cihazlardan gelirken; kısa oturumlar, sınırlı dikkat, tek elle kullanım, değişken ağ koşulları, cihaz çeşitliliği, işletim sistemi farklılıkları, hareketli bağlam (metro, sokak, toplu taşıma), bildirim rekabeti ve uygulama-ekosistem beklentileri mobil deneyimi masaüstünden ayrıştırır. Mobil öncelikli yaklaşım, bu gerçeklere yanıt veren kabul kriterleri ve ölçüm planları tanımlamayı zorunlu kılar.
1) Mobil Bağlamlı Persona ve Görevler: “Ne İş Yapıyor, Nerede, Hangi Kısıtla?”
Masaüstünde geniş ekran ve odaklı bir zihin varsayılır. Mobilde ise; tek elle kullanım, yolda olma, kısa oturum, bildirimlerle bölünme ve düşük bant genişliği senaryo setidir.
-
Görev tanımı: “3 dakikada teklif iste”, “2 adımda randevu al”, “Sepete ekle → Tek tık ödeme”.
-
Ortamsal kısıtlar: Gürültü, güneş ışığı, tek elle kullanım; büyük dokunma hedefleri, kısa formlar, yapışkan CTA.
-
Örnek olay: Servis randevusu akışında masaüstünde 6 adım olan süreç, mobilde 3 ekrana indirildi; tarih seçici tek parmakla kullanılabilir hale getirildi; tamamlama oranı +%19.
İhtiyaç analizi çıktısı: Her persona için “mobil görev haritası” yazın: 1) birincil görev, 2) en çok tık/scroll harcayan alt görevi, 3) kritik engel ve mikro çözüm.
2) Bilgi Mimarisi ve Gezinti: Alt Bara İnen Kısa Yol Mantığı
Mobil IA, en çok yapılan işler için kısa yol üretmelidir.
-
Alt sabit çubuk (tab bar): 3–5 birincil iş; “Ara”, “Fiyat/Plan”, “Sepet/Rezervasyon”, “Hesap/Destek”.
-
Üst menü: Minimal; geri dönüş ve sayfa başlığı net.
-
Bağlamsal köprüler: Ürün → iade bilgisi, hizmet → SSS, fiyat → teklif butonu.
-
Örnek olay: “Fiyat” sayfasına erişim menüde derindeydi; alt bar’a “Fiyat” eklendi, geçişler +%27 yükseldi.
İhtiyaç analizi çıktısı: Birincil 5 işin listesi ve her biri için tek tık kısa yol kuralları.
3) İçerik ve Mikrometin: Mobil Dilde Az Söyle, Çok İş Bitir
-
Öz → Detay: Kart özetleri; içeriğe girince bölümlenmiş uzun metin.
-
Başlık ve alt başlık: 40–60 karakter hedef; taranabilirlik.
-
CTA dili: “3 dakikada kayıt ol”, “30 sn’de teklif al”; eylem + süre/kolaylık.
-
Örnek olay: Ürün sayfasında “Gönder” yerine “Teklifimi oluştur” ve çevresinde 2 satırlık güvence metni → CTA tıklaması +%18.
İhtiyaç analizi çıktısı: Mobil için mikrometin kılavuzu: başlık uzunluğu, paragraf sınırı, CTA kalıbı, güvence sözlüğü.
4) CTA Konumlandırma: Thumb-Zone ve Yapışkan Eylem
-
Başparmak geometrisi: Alt yerleşim; tek elle ulaşılabilir.
-
Yapışkan CTA: Liste/kart ekranlarında görünür; içerik ilerledikçe “bağlamsal dönüşüm” önerir.
-
Çift CTA kaosu yok: Birincil eylem net, ikincil daha sakin.
-
Örnek olay: Blog yazılarında üstte tek CTA yerine, %50 scroll’da “Örnek Şablonu İndir” yapışkan çubuğu → indirilebilir varlıklar +%34.
İhtiyaç analizi çıktısı: Sayfa tiplerine göre (ürün, hizmet, rehber, fiyat, sepet) CTA yerleşim reçetesi.
5) Formlar: En Az Alan, En Az Sürtünme, En Az Hata
Mobil form başarısı, alan azaltma + doğru klavye + anlamlı yardım üçlüsüdür.
-
Alan azaltma: Zorunlu alanları sorgulayın; birincil amaç için mutlak gerekli olanları bırakın.
-
Doğru klavye: E-posta için
email, telefon içintel, sayı içinnumeric; otomatik büyük harf kapalı. -
Doğrulama: Sunucu tarafı + anlık geri bildirim; hatada odak transferi.
-
Oto-doldurma ve cüzdanlar: Apple/Google Pay, adres otomatik tamamla.
-
Örnek olay: “Teklif iste” formu 9 alan → 4 alana indi; Apple Pay ile kimlik alanı otomatik doldu; tamamlama +%26.
İhtiyaç analizi çıktısı: Tüm formlar için alan listesi ve “gerekçe” notu; onaysız script veya uygunsuz otomatik düzeltme yok.
6) Medya ve Görseller: Piksel Diyeti, Anlamli Altlık, Hızlı İlk Boyama
-
Görsel strateji: Çoklu kırpım yerine komponent bazlı ölçüler; modern formatlar (AVIF/WebP);
loading="lazy"ama LCP görseli için değil. -
Video: Otomatik oynatma yok; sessiz, kısa özet yazısı; poster görseli hafif.
-
Caption/transkript: Erişilebilirlik ve SEO için metin alternatifi.
-
Örnek olay: Ürün görselleri 3 boyutla servis edildi,
<picture>ile seçim yapıldı; LCP 1,1 sn iyileşti.
İhtiyaç analizi çıktısı: Sayfa tiplerine göre görsel bütçesi (maks. KB), LCP görseli için ön yükleme kuralı.
7) Performans Bütçesi ve Core Web Vitals: Mobil İçin Hız Omurgası
-
JS diyeti: Üçüncü tarafları azaltın; kullanılmayan paketleri atın; route bazlı bölme.
-
Kritik CSS: İlk boyamayı hızlandır; render engelleyeni minimize et.
-
Önceden getir (preconnect/prefetch): DNS/bağlantı hazırlığı.
-
INP/CLS/LCP hedefleri: Mobil P75’te LCP ≤ 2,5 sn, CLS ≤ 0,1, INP ≤ 200 ms.
-
Örnek olay: Etiket yöneticisinde rıza yokken pazarlama script’leri yüklenmiyor; paket boyutu düşüyor; LCP ve INP iyileşiyor.
İhtiyaç analizi çıktısı: Performans kabul kriterleri: Sayfa tipi bazlı bütçe, 3. taraf sınırı, kritik yollar için P95 hedefleri.
8) Erişilebilirlik: WCAG + Mobil Jestler + Odak
-
Klavye/jest eşliği: Slide/çek hareketine alternatif butonlar; ekran okuyucu etiketleri.
-
Odak ve hata yönetimi: Hata sonrası odak hatalı alana;
aria-liveduyuruları. -
Kontrast ve dokunma hedefi: Minimum boyut ve aralık; odak halkası kaldırılmaz.
-
Örnek olay: Tarih seçicide tek parmak gezinti ve klavye ok tuşları birlikte çalıştı; randevu tamamlama arttı.
İhtiyaç analizi çıktısı: Mobil bileşenler için erişilebilirlik davranış fişi (menü, modal, sekme, açılır).
9) Güvenlik ve Gizlilik (KVKK/GDPR): Küçük Ekranda Büyük Şeffaflık
-
Rıza yönetimi: Granüler tercihler; varsayılan kapalı; “Tercihleri yönet” alt bar’da erişilebilir.
-
Açık ileti: Gizlilik özeti, çerez amacı kısa kutular; daha fazlası için ayrıntı sayfası.
-
Kimlik/Ödeme: SSO/MFA ekranları mobil dostu; kart verisini siteye sokmayan hosted ödeme.
-
Örnek olay: CMP rızası yokken yalnız işlevsel script’ler; ölçüm ve reklam çerezleri kapalı; şikâyetler düştü.
İhtiyaç analizi çıktısı: Rıza akışı ve gizlilik mikrometni kitapçığı; formlarda veri minimizasyonu ilkesi.
10) PWA ve Cihaz Yetenekleri: Uygulama Hissi, Web Esnekliği
-
PWA: Ana ekrana ekleme, çevrimdışı temel sayfalar, servis çalışanı ile önbellekleme.
-
Push bildirimleri: İzin yalnız bağlamda ve değer vaadiyle istenir.
-
Yerel yetenekler: Kamera ile belge tarama, konum ile yakın mağaza, takvim ekleme.
-
Örnek olay: İade akışında kamera ile fatura tarama eklendi; form süresi kısaldı, terk azaldı.
İhtiyaç analizi çıktısı: PWA yapılabilirlik listesi ve cihaz izinlerinin etik kullanımı rehberi.
11) Arama ve Keşif: Yazarken Öner, Sonuçta Filtrele
-
Autocomplete: Yazım hatasına tolerans, niyet bazlı öneri.
-
Facet/filtre: 2–3 kilit filtre üstte, geri kalanı açılır.
-
Boş sonuç stratejisi: “Bunu mu demek istediniz?” ve hızlı geri dönüş linkleri.
-
Örnek olay: Yardım merkezinde niyet eşlemesi güçlü kılındı; çözüm bulma oranı +%23.
İhtiyaç analizi çıktısı: Arama için sözlük/benzerlik listesi ve boş sonuç senaryoları.
12) Yerelleştirme: Dil Değişimi, Yerel Ödeme ve Hukuk
-
Dil düğmesi: Erişilebilir ve üstte; seçimi kalıcı tut.
-
Yerel para/ödeme: Apple/Google Pay, yerel kart/iyzico benzeri sağlayıcılar.
-
Hukuk: Impressum, veri sorumlusu, iade/teslimat; görünür ve sade.
-
Örnek olay: Almanya varyantında hukuki sayfalar ve yerel ödeme açık; güven ve dönüşüm artışı.
İhtiyaç analizi çıktısı: Dil/ülke varyantları için metinsel kontrol listesi (hreflang, fiyat, vergi, iade).
13) Navigasyon Durumları: Boş, Hata, Zayıf Ağ
-
Boş durumlar: “Henüz kaydınız yok” + tek tık eylem; empatik dil.
-
Hata durumları: Basit yönergeler, tekrar dene; offline → “Çevrimdışısınız” barı.
-
İlerleme/gösterge: Bekleme anlarında mikro metin; kullanıcı nerede olduğunu bilsin.
-
Örnek olay: Zayıf ağda skeleton + metin; sıçrama oranı düşüyor.
İhtiyaç analizi çıktısı: Boş/hata/çevrimdışı metin repertuarı.
14) Analitik ve Olay Takibi: Mobil Gerçeği Ölçmek
-
Olaylar:
cta_click_sticky,keyboard_type_auto,pay_wallet_used,search_autocomplete_select. -
Parametreler:
device_type,bandwidth_hint,persona_role,consent_state. -
Dönüşüm ataması: İçerik → CTA → form başlat → cüzdanla ödeme.
-
Örnek olay: Yapışkan CTA’nın tıklaması ile form tamamlama arasında güçlü korelasyon; A/B testi ile standarda alındı.
İhtiyaç analizi çıktısı: GA4/GTM şeması: olay adları, parametreler, kullanıcı özellikleri, rıza koşulu.
15) A/B Test ve Deney: Kenarda, Hız Dostu ve Gizlilikle Uyumlu
-
Server/edge bayrakları: CLS ve JS yükü yaratmadan varyasyon sunma.
-
Örnekler: CTA metni, yapışkan çubuk, form alan sayısı, arama öneri stratejisi.
-
Gizlilik: Yalnız rızalı kullanıcılar; kimliksiz ölçüm.
-
Örnek olay: “Teklif iste” formunda 5→4 alan; tamamlama +%11 (mobil).
İhtiyaç analizi çıktısı: Deney backlog’u ve ölçüm kriterleri (başarı eşiği, süre, varyasyon sınırı).
16) Ekip Yönetişimi: Mobil Kaliteyi Besleyen Ritüeller
-
Ritüeller: Haftalık “mobil kliniği”, aylık performans temizlik sprinte.
-
RACI: Ürün/UX (CTA–mikrometin), Geliştirici (performans–bileşen), İçerik (özet/başlık), Pazarlama (kampanya inişleri), Hukuk (gizlilik).
-
Karar logu: “Neden bu CTA yeri?” “Neden bu alan kaldırıldı?”
İhtiyaç analizi çıktısı: Karar logu şablonu (tarih, karar, metrik, geri alma).
17) SEO–Mobil Sinerjisi: SERP İradesi ve Hız
-
SERP arketipleri: Kısa özet + atlanabilir başlıklar + SSS şeritleri.
-
Yapılandırılmış veri: SSS, Ürün, Etkinlik, Makale.
-
AMP değil, hız: PWA + ISR + medya optimizasyonu.
-
Örnek olay: Rehberlerde içindekiler + SSS şeması; tıklama oranı ve sayfada kalma süresi artışı.
İhtiyaç analizi çıktısı: SEO–mobil kontrol listesi (URL, schema, iç bağlantı, LCP görseli, ankrajlar).
18) Dönüşüm Hunisi: Farkındalıktan İşleme, Mikrodan Makroya
-
Farkındalık: Kısa kartlar, görsel özet, “daha sonra kaydet”.
-
Değerlendirme: Karşılaştırma sayfaları mobil format; özet tabloları metne çevir.
-
Niyet–İşlem: Yapışkan CTA, konuk ödeme, cüzdanlar.
-
Sadakat: Push bildirimleri, kısa destek akışı, WhatsApp/telefon tek tık.
-
Örnek olay: “Karşılaştır” sayfaları ikon + kısa paragraf; karar süresi kısaldı.
İhtiyaç analizi çıktısı: Huni aşamalarına göre iki çekirdek sayfa ve ölçümleri.
19) Örnek Olay (B2B SaaS): Demo Akışını Cebe Sığdırmak
Bağlam: Kurumsal karar verici mobilde geziyor; kısa zaman.
Müdahale: Yapışkan “Demo Planla”; 3 adım tarih saat; SSS mini-kart; güvence metni; takvime ekle; e-posta/WhatsApp teyidi.
Sonuç: Tamamlama +%24, no-show -%12.
20) Örnek Olay (E-ticaret): Konuk Ödeme ve Cüzdan Gücü
Bağlam: Mobil sepette terk yüksek, ağ dalgalı.
Müdahale: Konuk ödeme, Apple/Google Pay, adres otomatik; iade şeffaflığı; çevrimdışı durumda sepet saklama.
Sonuç: Ödeme tamamlama %47→%57; destek biletleri -%20.
21) Örnek Olay (Kamu/Üniversite): Randevu Engellerini Kaldırmak
Bağlam: Yaşlı kullanıcı; küçük ekran; karışık form.
Müdahale: Büyük metin, yüksek kontrast, kısaltılmış form, CAPTCHA yalnız şüphelide, SMS teyidi.
Sonuç: Randevu tamamlama %58→%81; çağrı merkezi yükü -%22.
Sonuç
Mobil öncelikli yaklaşım; “masaüstü tasarla → mobilde sıkıştır” şemasını terk eden bir karar mimarisidir. İhtiyaç analizi aşamasında mobil persona ve görevler, alt bar kısa yolları, mikrometin ve CTA stratejisi, alan azaltılmış formlar, hız ve Core Web Vitals hedefleri, erişilebilirlik ve gizlilik kılavuzları, PWA ve cihaz yetenekleri, ölçüm–deney şeması ve ekip ritimleri yazılı hale geldiğinde mobil başarı tesadüf olmaktan çıkar.
Bu çerçeve;
-
Dönüşümü hızlandırır: Yapışkan CTA, kısa formlar, cüzdan entegrasyonları ve güvence mikrometni, mobil karar anlarını yakalar.
-
Performansı garanti eder: Piksel diyeti, kritik CSS, JS temizliği ve rızaya saygılı etiketleme; LCP/INP/CLS hedeflerini güvenceye alır.
-
Güven ve uyumluluğu büyütür: KVKK/GDPR dostu rıza akışları ve açık gizlilik dili, şikâyetleri azaltır ve marka güvenini artırır.
-
Erişilebilirliği standartlaştırır: Klavye/jest eşliği, dokunma hedefleri, odak ve hata yönetimi; gerçek kullanıcıların gerçek bağlamlarında iş görür.
-
Operasyonel hızı artırır: Karar logu, mobil kliniği ve deney ritimleri; öğrenen bir ürün kültürü yaratır.
Mobil öncelikli kriterleri bugün karar defterinize yazın; kısa vadede “hız ve ikna”, orta vadede “sadakat ve maliyet düşüşü”, uzun vadede ise ölçeklenebilir, güvenilir ve kapsayıcı bir mobil web varlığı elde edersiniz. Mobil, artık bir varyasyon değil; varsayılandır. Varsayılanı iyi tasarlayanlar, rekabette öne çıkar.
Bill Gates Web: Profesyonel Çözümler Sunan Güvenilir Partneriniz
Bill Gates Web, dijital dünyada varlık gösteren herkes için kapsamlı çözümler sunan öncü bir platformdur. Web tasarım, yazılım geliştirme, uygulama ve programlama gibi birçok alanda uzmanlaşmış olan ekibimiz, sizin işinizi büyütmeniz için gereken her şeyi sunmak için burada. Sektördeki en son teknolojilere hakim olan ekibimiz, projenizin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamak için elinden gelenin en iyisini yapar.
Dijital Varlığınızı Güçlendirecek Profesyonel Dokunuşlar
Bill Gates Web olarak, işinizi bir adım öteye taşıyacak benzersiz çözümler sunuyoruz. İhtiyaçlarınıza özel olarak tasarlanmış web siteleri, kullanıcı dostu arayüzler, özelleştirilmiş yazılımlar ve mobil uygulamalarla dijital varlığınızı güçlendiriyoruz. Ayrıca, itibar danışmanlığı hizmetimizle markanızın çevrimiçi itibarını korumak ve geliştirmek için size rehberlik ediyoruz.
İlerlemenin Anahtarını Bugün Yakalayın
Siz de işinizi dijital dünyada büyütmek ve ilerlemek istiyorsanız, Bill Gates Web sizin için doğru adres. Profesyonel ekibimizle çalışarak, rekabetin önüne geçecek çözümlerle tanışabilir, başarıya giden yolda adımlarınızı sağlam atabilirsiniz. Hemen bizimle iletişime geçin ve dijital dünyadaki potansiyelinizi keşfedin!
