Web Sitesi İhtiyaç Analizi: Dönüşüm Hedefleri ve Huniler

Bir web sitesi yalnızca ziyaretçileri çekmek için değil; belirli davranışları ortaya çıkarmak için vardır: deneme sürümü talebi, randevu oluşturma, sepete ekleme, bülten kaydı, teklif isteme, bağış yapma, başvuru gönderme, eğitim içeriğini tamamlama, uygulamayı indirme… Bu davranışlar “dönüşüm” olarak adlandırılır ve her birinin ölçülebilir hedefler, izlenebilir adımlar ve iyileştirilebilir sürtünme noktaları vardır. Ancak çoğu projede dönüşüm planı, canlıya yakın sprintlerde “formu nereye koyalım?” sorusuna sıkışır. Oysa ihtiyaç analizi aşamasında dönüşüm hedefleri ve hunileri (funnel) netleştirildiğinde; bilgi mimarisi, içerik kurgusu, CTA stratejisi, hız/erişilebilirlik ilkeleri, ürün–pazarlama–teknik ekiplerin kararları başından itibaren hizalanır.

1) Mandat: İş Hedeflerinden Dönüşüm Hedeflerine
Dönüşüm programı, iş hedefleri ile başlar.
-
Gelir/görev bağlamı: “Yıllık MRR +%25” hedefi varsa, sitenin payı “demo taleplerinde +%30” olabilir. Perakendede “kampanya döneminde ortalama sepet +%12” gibi. Kamu/üniversitede “randevu/başvuru tamamlama +%20”.
-
Makro dönüşüm: Demo isteği, satın alma, bağış, kayıt, randevu, başvuru.
-
Mikro dönüşüm: PDF/şablon indirme, e-posta bülteni kaydı, ürün turu izleme, özellik keşfi, hesap oluşturma (kart gerektirmeyen).
İhtiyaç analizi çıktısı: “İş hedefi → site hedefi → makro hedef → mikro hedef” zinciri; her hedefe sahiplik ve ölçüm tanımı.
2) Funnel Ontolojisi: Keşif → Değerlendirme → Niyet → İşlem → Sadakat
Her dönüşüm, kullanıcı niyetinin bir dönüşümüdür.
-
Keşif: Sorun–çözüm uyumu arayan ziyaretçi (blog/rehber).
-
Değerlendirme: Karşılaştırma, fiyat/plan, özellik–fayda, vaka çalışmaları.
-
Niyet: “Fiyatı gör”, “Demo planla”, “Randevu al”, “Sepete ekle”.
-
İşlem: Form/checkout/ödeme/randevu.
-
Sadakat: Başarı sonrası “takip adımı”: eğitim, çapraz satış, referans, topluluk.
Uygulama: Sayfa tiplerini bu aşamalara bağlayın; her aşama için birincil ve ikincil CTA tanımlayın; metin–görsel–kanıt kurgusunu buna göre yazın.
3) Persona ve Niyet Haritalama: Kim, Ne Zaman, Neyi Başarmak İstiyor?
-
Karar verici–kullanıcı ayrımı: B2B’de satın alma onayı veren ile ürünü her gün kullanan aynı kişi değildir; dil ve kanıt farklıdır.
-
Niyet ifadeleri: “Nasıl yapılır?”, “X vs Y”, “fiyat/plan”, “demo”, “randevu”, “bana yakın”.
-
Görev odaklı hedefler: Her personanın site üzerinde tamamlamak istediği görevler (Jobs To Be Done).
Çıktı: “Persona × niyet × sayfa tipi” matrisi: ör. “Teknik kullanıcı → özellik rehberi → ürün turu”, “Yönetici → vaka sayfası → demo”.
4) KPI–Funnel Hiyerarşisi ve Hedef Mimarisi
-
Lider gösterge–sonuç göstergesi: “CTA tık oranı” lider, “form tamamlama” sonuç göstergesidir.
-
Hat içi uyarılar: Düşen adımda otomatik alarm (ör. checkout adres adımında terk).
-
Kabul kriteri: “Fiyat → demo akışında P75 LCP ≤ 2,2 sn; INP ≤ 180 ms; form terk ≤ %X.”
Çıktı: “Hedef ağacı”: üstte makro hedef, altta adım adım mikro hedefler ve teknik kabul kriterleri.
5) Kanıt Mimarisi: İkna Bloklarını Aşamaya Göre Yerleştirmek
-
Keşif: Rehber + içindekiler + şablon indir; E-E-A-T sinyalleri (uzman biyosu, kaynak).
-
Değerlendirme: Vaka özetleri (öncesi/sonrası, yöntem, kısıt), karşılaştırma yazıları; dürüst “kime uygun, kime değil?”.
-
Niyet: Fiyat/plan netliği, güvenlik/uyumluluk, iade/iptal politikası.
-
İşlem: “Güvence şeridi” (ödeme güvenliği, destek, zaman taahhüdü), canlı yardım/WhatsApp kısa yolu.
Örnek olay: “Müşteri logoları duvarı” kaldırılıp 3–4 mini vakaya geçildi; demo tıklaması ve form tamamlama yükseldi.
6) CTA (Eylem Çağrısı) Stratejisi: Nerede, Nasıl, Kaç Tane?
-
Birincil–ikincil: Sayfa amacına uygun tek bir birincil CTA (ör. “Demo planla”), destekleyen ikincil (ör. “Örnek indir”).
-
Konum: İlk ekran (hero) + bölüm sonlarında tekrar; mobilde yapışkan CTA barı.
-
Mikro güvence: CTA’ya yakın “14 gün ücretsiz”, “Kart gerekmez”, “3 dakikada tamamlanır” gibi metinler.
-
Performans: Butonlar görsel olarak net, kod olarak hafif; ağır animasyon yok.
Çıktı: “CTA haritası” — her sayfa tipi için CTA metni, konumları, yakın güvence cümleleri.
7) Form Mimarisi: Kısalık, Sadelik, Empati
-
Alan azaltma: “Olmazsa olmaz” dışında her alan ya kaldırılır ya da isteğe bağlıdır.
-
Doğrulama: Sunucu tarafı ve erişilebilir hata mesajları; CLS yaratmayan sabit hata alanları.
-
Maskeleme ve klavye: Mobilde numara/sayı klavyeleri; tarih seçiciler; otomatik tamamlamaya izin.
-
Gizlilik/kapsayıcılık: Aydınlatma metni kısa ve anlaşılır; opsiyonel pazarlama izinleri.
Örnek olay: “Şirket büyüklüğü” alanı zorunluluktan çıkarıldı; demo talebi artarken lead kalitesi korunabildi (sonraki adımda segmentasyon).
8) Hız ve Core Web Vitals: Huninin Gizli Dönüştürücüsü
-
LCP: Değer teklifinin hızlı görünmesi ikna süresini kısaltır.
-
INP: Etkileşimin gecikmesi tıklamayı boşa çıkartır (özellikle filtre, form ve ödeme).
-
CLS: Zıplayan içerik, yanlış tık ve terk doğurur.
Reçete: Kahraman görseli gerekiyorsa hafif; kritik CSS inline; rıza gelmeden 3. taraf yok; “tıkla–yükle” modeliyle embed’ler.
Çıktı: “Funnel → CWV kabul kriterleri” listesi; kritik adımlarda P75 hedefleri.
9) Mobil Öncelikli Mikro Akışlar: Başparmak Bölgesinde Dönüşüm
-
Yapışkan bar: “Ara”, “WhatsApp”, “Randevu”, “Demo”; başparmak ulaşımında.
-
Kısa oturum: İlk ekranda özet + CTA; uzun içerikler için ankraj ve snorkel menü.
-
Cüzdan ve tek tık: Apple/Google Pay; misafir ödeme; sosyal giriş.
Örnek olay: “Randevu al” barı sabitleyince rota/çağrı/randevu metrikleri birlikte yükseldi.
10) Checkout ve Ödeme Akışı: Sürtünmeyi Tasarrufa Çevirmek
-
Konuk ödeme: Zorunlu hesap oluşturma terk yaratır; hesap açmayı sonrası önermek.
-
Adım yapısı: 1–2–3; adım sayısı görünsün; geri dönüşler state’i kaybetmesin.
-
Güvence şeridi: Teslimat/iade, güvenlik, destek.
-
Ödeme yöntemleri: Pazarın alışkanlığına uygun yerel yöntemler.
Çıktı: “Checkout kabul kriterleri”: P75 INP ≤ 200 ms; CLS ≤ 0,1; başarı sonrası “takip adımı” (hesap, referans, eğitim).
11) B2B Hunisi: Fiyat → Demo → Teklif → Kapanış
-
Fiyat sayfası: Planlar yalın; “kime uygun?” kartları; SSS; güvenlik/uyumluluk linkleri.
-
Demo planlama: Takvim entegrasyonu; kart gerekmez metni; 2–3 alan.
-
Nitelendirme: Gerekirse ikinci adımda hafif segmentasyon; ilk teması boğma.
-
Takip: Otomatik e-posta/whatsapp; “sonraki adım” netliği.
Örnek olay: Fiyat sayfasındaki belirsiz sloganlar kaldırıldı; “fayda–kanıt–kısıt” dili geldi; demo tıklaması +%19, form tamamlama +%11.
12) İçerik ve Dönüşüm Köprüleri: Rehberden Eyleme
-
Rehberler: İlk ekran özet, ankraj, mini vaka; içerik ortasında ve sonunda bağlamsal CTA.
-
Şablon/araç: Yüksek niyetli mikro dönüşüm; sonrasında makroya köprü.
-
Video: Post-play CTA; altyazı ve transkript; “izlemeden de anla” özeti.
Çıktı: “İçerik → CTA köprü haritası”: her uzun içerik için 2–3 bağlamsal CTA yeri.
13) Erişilebilirlik: Dönüşümün En Etik Hızlandırıcısı
-
Başlık hiyerarşisi: Ekran okuyucu ve taranabilirlik için.
-
Form etiketleri:
label–alan eşleşmeleri; hata mesajlarıaria-live. -
Renk/kontrast: CTA ve uyarılar erişilebilir; ikonlar metinle destekli.
Örnek olay: Erişilebilir hatalar ve klavye dostu form ile tamamlama oranı anlamlı arttı; destek yükü azaldı.
14) Güvenlik ve Gizlilik: Rıza Dostu Dönüşüm
-
CMP (onay) paneli: Hafif; rıza yoksa 3. taraf ölçüm/deney yüklenmez.
-
Aydınlatma: Kısa ve anlaşılır; tercihler sonradan değiştirilebilir.
-
Güven sayfaları: KVKK/GDPR, güvenlik/uyumluluk; fiyat/demo/checkout’tan görünür bağlantılar.
Etkisi: Kullanıcı güveni artar; hız da (script diyeti) iyileşir; dönüşüme çift yönlü katkı.
15) Analitik ve Olay Takibi: Huninin Nabzı
-
Standart olaylar:
view_item,scroll_depth,cta_click,form_start,form_submit,checkout_start,purchase,appointment_submit. -
Kullanıcı özellikleri:
consent_state,device_class,persona_guess,traffic_intent. -
Huni raporu: Sayfa/adım bazlı tamamlama; cihaz/ülke ayrımı; CWV ile korelasyon.
Çıktı: GA4/GTM ölçüm planı (metinsel): olay adları, parametreler, kullanıcı özellikleri, örnek rapor ekranları.
16) A/B Test ve Deney: Kanıtlanmış Dönüşüm
-
Örnek hipotezler: “Tipografik giriş + güvence şeridi → demo tıklaması +%X”; “Form alanı -2 → tamamlama +%Y”.
-
Uygulama: Edge taraflı, hafif varyasyon; rıza yoksa deney script’i yok.
-
Raporlama: CWV farkları, mikro→makro dönüşüm etkisi; istatistiksel güç.
Örnek olay: Hero görseli kaldırma deneyi; LCP 0,6 sn iyileşti, demo tıklaması ve form tamamlama birlikte arttı.
17) Deneyim Politikası: Üçüncü Taraf Araçların Dönüşüme Etkisi
-
Etiket yöneticisi: Onaylı snippet listesi; her biri için etki puanı (boyut, gecikme, değer).
-
Alternatif: Sunucu tarafı etiketleme; birinci taraf ölçüm.
-
Kural: “İzin yoksa yük yok”; kampanya uzantıları hedefli ve süreli.
Çıktı: “3. taraf envanteri” ve kaldırma/denge planı; dönüşüm–hız dengesi.
18) Yerel ve Çok Lokasyon Hunileri: Haritadan Kapıya
-
Yerel CTA: “Ara”, “Rota al”, “Randevu”; açılış saatleri ilk ekranda.
-
Şube sayfaları: Schema, foto, yerel vaka; NAP tutarlılığı.
-
Analitik:
click_call,click_directions,open_hours_view.
Örnek olay: Harita embed’i “tıklayınca yükle” oldu; LCP iyileşti; rota tıklaması ve fiziksel ziyaretler arttı.
19) Çok Dilli Huniler: Dil–Ülke–Para Birimi Üçgeni
-
Hreflang ve kanonik: Doğru varyant doğru kullanıcıya.
-
Fiyat metinleri: Para birimi/vergi net; iade/teslimat yerel hukukla uyumlu.
-
Dil anahtarı: Erişilebilir, tercihi kalıcı.
Etkisi: Güven ve netlik artar; sepet/başvuru terkleri azalır.
20) İçerik Yaşam Döngüsü ve Dönüşüm: Yenile–Birleştir–Emekli Et
-
Yenileme: Tarihli bilgiler ve “son güncelleme” görünürlüğü.
-
Konsolidasyon: Yarışan içerikler; güçlü URL’de birleşir.
-
Emeklilik: Değersiz kalan sayfalar kapatılır; 301 planı hazır.
Çıktı: “Dönüşüm etkisi yüksek içerik listesi” ve bakım takvimi.
21) B2C E-ticaret Hunisinin İncelikleri
-
Kategori: Filtre/arama hızı; INP kritik.
-
Ürün sayfası: UGC görseller, kısa video, iade güvencesi, stok/teslim tarihi.
-
Sepet: Şeffaf toplam; ücretsiz kargo eşiği; upsell sade.
-
Checkout: Misafir ödeme, yerel ödeme yöntemleri, adres doğrulama.
Örnek olay: Ürün sayfasına mikro video + iade şeridi eklendi; iade soruları azaldı, dönüşüm yükseldi.
22) Kamu/Üniversite ve STK Huni Kurguları
-
Randevu/başvuru: Adım adım; durum açıklamaları; erişilebilir dil.
-
Belge/şablon: Kolay indirme; ardından “sonraki adım” yönlendirmesi.
-
Çok dilli: Basit ve yerel terimler; RTL dillerde yön ve tipografi.
Örnek olay: HowTo + FAQ + kısa video ile randevu tamamlama %58→%81 oldu.
23) RFP ve Sözleşmeler: Tedarikçiden Dönüşüm Taahhüdü
-
Kabul kriterleri: “Fiyat/demoda P75 LCP ≤ 2,2 sn; form tamamlama ≥ %X; deney injeksiyonu hafif.”
-
SLA: Sorun çözüm süreleri; izinsiz 3. taraf yüklememe.
-
Raporlama: Aylık dönüşüm ve CWV raporları; karar log’u.
Çıktı: RFP ekleri—kabul kriteri, hız sınırları, veri şeması, deney protokolü.
24) Yönetişim, Sahiplik ve Ritüeller
-
Sahiplik: Dönüşüm ürün sahibi, analitik sorumlusu, içerik/UX lideri, teknik performans sahibi.
-
Ritüeller: Haftalık “dönüşüm kliniği”, aylık “3. taraf temizliği”, çeyreklik “funnel revizyonu”.
-
Karar log’u: “Neden bu CTA?”, “Neden bu alan kaldırıldı?”, “Neden bu deney kazandı?”.
Etkisi: Kurumsal hafıza, hız ve tutarlılık.
25) Riskler ve Anti-Pattern’ler
-
Süs ama anlam yok: Ağır hero video/slogan, kanıt ve CTA yok.
-
Form şişkinliği: Zorunlu gereksiz alanlar; gizlilik belirsiz.
-
3. taraf enflasyonu: Deney/heatmap/reklam pikselleri; hız ve gizlilik ihlali.
-
Otomatik dil/coğrafya zorlaması: Hatalı yönlendirme → terk.
Karşı reçete: “Anlam–hız–güven” üçlüsü; izin yoksa yük yok; mikro güvence.
26) Vaka Çalışması (B2B SaaS): Fiyat → Demo
Sorun: Fiyat sayfasında belirsiz dil, ağır görseller; düşük demo.
Müdahale: Tipografik giriş; plan kartlarında “kime uygun”; güvenlik/uyumluluk linkleri; yapışkan “Demo planla”; form 3 alan.
Sonuç: LCP -0,8 sn; demo tıklaması +%19; form tamamlama +%11.
27) Vaka Çalışması (E-Ticaret): Kategori → Ürün → Checkout
Sorun: Görsel ağır, CLS yüksek; checkout’ta uzun form.
Müdahale: AVIF <picture>; alan rezervi; misafir ödeme; iade güvencesi.
Sonuç: LCP 2,9 → 1,9 sn; CLS 0,2 → 0,04; satın alma oranı yükseldi.
28) Vaka Çalışması (Kamu/Üniversite): Bilgi → Randevu
Sorun: Karmaşık terimler; hatalı durum dili; erişilebilirlik eksik.
Müdahale: HowTo + FAQ; kısa video + transkript; erişilebilir form; yapışkan “Randevu al”.
Sonuç: Tamamlama %58→%81; çağrı yükü -%22.
Sonuç
Dönüşüm hedefleri ve huniler, iyi bir web sitesinde “son anda hatırlanan pazarlama ayrıntısı” değil, ihtiyaç analizinin omurgasıdır. Bu omurgayı doğru kurduğunuzda:
-
İş hedefleri site hedeflerine bağlanır; ölçülebilir KPI’lar ve kabul kriterleri oluşur.
-
Persona ve niyet haritaları sayfa tiplerini, kanıt bloklarını ve CTA stratejisini yönlendirir; hikâye “özet → kanıt → eylem” düzeninde akar.
-
Form ve checkout mimarisi kısalır, erişilebilirleşir; mikro güvenceler ve yerel/çok dilli netlik güveni yükseltir.
-
Core Web Vitals ile hız–tepkisellik–stabilite, huninin her adımında sürtünmeyi azaltır; özellikle mobilde algılanan kalite artar.
-
Analitik ve deney kültürü mikrodan makroya tüm akışları görünür kılar; hipotezler veriye dayanır, kazanan desenler standarda girer.
-
Gizlilik ve güvenlik (CMP, KVKK/GDPR, güven sayfaları) dönüşümün ön koşulu haline gelir; kullanıcıya saygı ve şeffaflık ikna gücünü artırır.
-
Yönetişim ve tedarik zinciri (RFP/SLA, karar log’u, sahiplik) dönüşümü kişilere bağlı kılmaktan çıkarır; kurumsal bir disipline dönüştürür.
Son söz: Dönüşüm, yalnız form düğmesine basmak değildir; yüksek niyeti doğru anda net değer ve kanıt ile buluşturup, hızlı ve saygılı bir akışta eyleme dönüştürmektir. İhtiyaç analizi sırasında karar defterinize “Hedefler, huniler, kanıtlar, CTA’lar, hız, erişilebilirlik, gizlilik, ölçüm ve deney” başlıklarını yazın. Böylece web siteniz yalnız görünür olmaz; inandırır, hızla iş bitirir ve sürdürülebilir büyüme üretir.

