Drupal Web Sitesinde Teknik Sorun Çözme

Drupal; modüler yapısı, servis konteyneri, entity/field sistemi, cache katmanları ve konfigürasyon yönetimiyle son derece güçlü bir CMS’tir. Aynı güç, beklenmedik yan etkiler ve karmaşık hata zincirleri doğurabilir: cache invalidation patlamaları, yanlış permissions/access check sebebiyle 403/404’ler, Twig override sapmaları, kırık konfig eşleştirmeleri, yavaş SQL sorguları, kuyruğa takılan batch işler, composer bağımlılık çakışmaları, Cron sırada kilitlenen işler… Liste uzar.

1) 5 Dakikalık Ayakta Kalma Protokolü (Rapid Stabilization)

Hedef: Kullanıcı etkisini hızla azaltmak ve sorunu sınıflandırmak.

Durum raporu: Site offline mı? Belirli sayfalar mı? Oturumlu/oturumsuz farkı var mı?
Ölçüm: HTTP 5xx/4xx oranı, P95 yanıt süresi, son dağıtım zamanı.
Geçici kalkan: WAF’de problemli rota için oransal sınırlama; CDN’de stale-while-revalidate.
Rollback hazır mı? Son artefakt ve DB yedek teyidi.
İletişim: Paydaşlara “biliniyor/çalışıyoruz” notu + tahmini kapsam.

Drush/SSH hızlı paket:

drush status
drush cache:rebuild
drush watchdog:show –count=50 –severity=Error
drush queue:list
drush core:cron

Not: Hemen körlemesine cache:rebuild basmayın; önce kanıt toplayın. Fakat kritik erişim blokajında geçici olarak gerekli olabilir.

2) Gözlemlenebilirlik Temeli: Log + Metrik + İz (Trace)

Log (Drupal Watchdog + HTTP + PHP-FPM): admin/reports/dblog ve drush watchdog:show ile hataları sınıflandırın. JSON/structured log kurun.
Metrik (Prometheus/Grafana): PHP-FPM kuyruk, Nginx upstream latency, DB slow query sayısı, cache hit/miss.
Tracing (OpenTelemetry/New Relic/Blackfire): Yavaş istekte span’leri görün; hangi fonksiyon/servis tıkıyor.

Kontrol listesi: “Hata var → kaydı var mı?”, “Yavaşlık var → hangi katmanda?”, “Flapping → anomali mi dağıtım sonrası mı?”.

3) Drupal Cache Anatomisi: Page, Dynamic, Render, Entity, Route, Twig

Belirti: Oturumlu kullanıcıda yavaşlık, oturumsuzda hızlı; “bazı bloklar hiç güncellenmiyor” ya da “tüm sayfa invalid oluyor.”

Page Cache: Giriş yapmamış kullanıcılar için tam sayfa; CDN ile çakışmaları düşünün.
Dynamic Page Cache: Oturumlu kullanıcıya fragman bazlı hız.
Render Cache: Render array bazlı; keys/contexts/tags/max-age doğruluğu kritik.
Entity/Route/Twig: Entity cache entity bağımlılıklarını izler; Route cache erişim kontrolüyle tetiklenir; Twig cache şablon değişimlerinde invalid olur.

Hızlı teşhis:

Cache hit ratio panosuna bakın.
Problemli bileşenin cache contexts/tags tanımlarını gözden geçirin (yanlış context → gereksiz miss).
“Global purge” yapan işlevleri kapatın/ince alt etiket (tags) kullanın.

4) Render Array & Twig Sorunları: Hiyerarşi, Özel Değişkenler, Escaping

Belirti: HTML çıktısı bozuk, bazı bloklar görünmüyor, Twig’de hata.

Twig debug: services.yml ile Twig debug açıp template önerilerini doğrulayın.
Escaping: |escape / |raw yanlış kullanımı XSS veya bozuk görünüme yol açar.
Öncelik: #pre_render, #post_render ile render array manipülasyonları; sıralama hataları istenmeyen HTML üretir.
Vaka: Menü ağacı #cache['contexts'] eksikliğinden tüm kullanıcılar için aynı görünüyordu; context eklenince kişiselleşme düzeldi.

5) Rota & Erişim (Route/Access Check) Hataları: 403 mü 404 mü?

Belirti: Kullanıcılar “sayfa yok” (404) ya da “erişim reddedildi” (403) alıyor.

Route access kontrolü: AccessResult::allowedIfHasPermission() tarzı denetimler yanlış konfigüre edilebilir.
Yanlış maskeleme: 403 yerine 404 döndürmek güvenlik için bazen tercih edilir ama SEO’yu bozar.
Role/permission matrisi: Modül güncellemeleri yeni izinler eklemiş olabilir.

Drush:

drush user:role:list
drush pm:permission –format=table

Çözüm: İzin farklılıklarını ortamlar arası config export/import ile eşitleyin; route requirements bölümünü gözden geçirin.

6) Konfigürasyon Yönetimi & Ortam Sapmaları (Config Split/Sync)

Belirti: Staging’de çalışan özellik prod’da çalışmıyor.

Config export/import (drush cex/cim) disiplinini uygulayın.
Config Split/Multi-site: Ortama özel ayrımlar; yanlış split → prod’da eksik view/permission.
Active vs. Staged: Yarı kalmış importlar, eski UUID sorunları.

Kontrol listesi:

drush config:status ile drift var mı?
Konfig deposu versiyonlanmış mı?
Ortam değişkenleri (URL, anahtarlar) .env ile ayrılmış mı?

7) Cron & Queue: Sessizce Büyüyen Kuyruklar

Belirti: Belirli işler hiç bitmiyor, zamanla yavaşlama.

Cron yapılandırması: Trafik tetiklemeli cron yerine sistem cron.
Queue: Çalışan sayısı, batch boyutu, retry politikası; “zehirli mesaj” tespiti.
Gösterge: Bekleyen iş grafiği, ortalama tamamlama süresi.

Drush:

drush queue:list
drush queue:run my_custom_queue
drush core:cron

Vaka: Medya küçük resim üretimi kuyrukta birikiyor; batch boyutu/timeout ayarlanıp iş paralelleştirilince düzeldi.

8) Veritabanı Sorunları: Yavaş Sorgular, Kilitler, Eksik İndeksler

Belirti: TTFB artıyor, P95 yanıt süresi kötüleşiyor, 5xx dalgalanıyor.

Slow query log ve sorgu planı analizi.
İndeksler: field_* tablolarında uygun bileşik indeks.
N+1: Views/EntityQuery hatalı kullanımında patlar.

Hızlı tedbir: En ağır sayfayı webprofiler/blackfire ile profil; sorgu sayısı & toplamını izleyin. EXPLAIN ile tam planı görün.

9) Composer & Bağımlılık Çatışmaları: Autoload, Sürüm Kilitleri, Patch’ler

Belirti: Dağıtım sonrası sınıf bulunamadı, “cannot redeclare”, composer.lock drift’i.

İlke: Her zaman composer.lock ile dağıtın.
Sürüm aralığı: ^ yerine gerekliyse ~/sabit versiyon.
Patch & Fork: Topluluk modül patch’leri cweagans/composer-patches ile açıkça yönetilsin.

Komutlar:

composer validate
composer install –no-dev –optimize-autoloader
composer why-not drupal/modul_x # Çatışan kütüphane

10) Güncelleme Sonrası Kırılmalar: Hook Değişimleri, Service Container

Belirti: Modül/çekirdek güncellemesi sonrası fonksiyon/hizmet davranışı değişti.

Değişiklik notları: Yeni hook/event, kaldırılan servis ID’leri.
Container rebuild: Dağıtım sonrası drush cr ve opcache invalidasyonu.
BC (geri uyum): Deprecation uyarılarını ciddiye alın; bir sonraki majorda kırılacaktır.

11) Erişilebilirlik ve Frontend Kaynaklı Sorunlar (INP/CLS Etkileri)

Belirti: Kullanıcı şikâyeti “site yavaş/yanıt vermiyor” ama backend sağlam.

INP: Büyük JS paketleri, bloklayan event handler’lar.
CLS: Görsellerde boyut belirtilmemesi, reklam/3P widget yerleşimi.
Çözüm: Kod bölme, loading="lazy", decoding="async", font preload.

Not: Frontend sorunları da teknik olaytır; panoda CWV izleyin.

12) Dosya Sistemi & İzin Hataları: `private://` vs `public://`

Belirti: Yüklemeler başarısız, dosya linkleri 403/404.

Yapı: Gizli dosyalar private:// altına; erişim Drupal üzerinden.
İzinler: sites/default/files yazılabilir; PHP yürütme kapalı.
Temp dizini: Dolu/izin dışı → PDF/ZIP üretimi çöker.

Drush:

13) Çok Dilli & Hreflang & İçerik Eşleştirme Problemleri

Belirti: Yanlış dilde içerik, hreflang karmaşası, çeviri eşleşmiyor.

Associations: İçerikler arası doğru eşleştirme; translation workflow.
URL stratejisi: Alt dizin/alan tutarlılığı.
Hreflang çıktısı: Şablonda doğru yer; x-default var mı?

Çözüm: Dil bağlantılarını kontrol eden bir kontrol listesi; CI’da hreflang testi.

14) Arama Katmanı (Solr/Elasticsearch/DB Search) ve İndeks Tutarsızlığı

Belirti: Son içerik aramada yok; sorgular yavaş; 429/timeout.

İndeks durumları: Kuyruk işleniyor mu?
Saha analizi: Replika/heap/GC pausu; limit aşımlarında circuit breaker.
Fallback: Arama down ise basit aramaya degrade edin.

15) Güvenlik Kaynaklı Sorunlar: WAF, Rate Limit, CSP, CORS

Belirti: Bazı formlar hiç çalışmıyor, 403 alıyor, 3P script’ler yüklenmiyor.

WAF kuralı/False positive: Form parametrelerini tetikliyor olabilir.
CSP: Legit script engelleniyorsa nonce/hash ekleyin.
CORS: JSON:API/REST için domain beyaz listesi doğru mu?

Çözüm: Güvenlik & geliştirici ekipleri ortak triage; en dar kapsamlı kural.

16) Kullanıcı Yönetimi: Rol/Permission Drift ve Oturum Politikaları

Belirti: Bazı kullanıcılar “görmesi gerekeni göremiyor/gereksizi görüyor”, oturumlar erken düşüyor.

Permission diff: Güncelleme sonrası genişleyen/kapanan izinler.
Oturum: SameSite, Secure, HttpOnly; cihaz listeleri.
2FA/SSO: Token süreleri; logout senkronizasyonu.

17) Dağıtım Mimarisi: Staging ≠ Prod (PHP, Nginx, Opcache)

Belirti: Staging temiz, prod bozuk.

Sürüm farkları: PHP minor farkı yeni uyarılar/hataya yol açabilir.
Opcache: Eski opcode temizlenmedi; opcache_reset() gerektirir.
Nginx/Apache kural farkları: Clean URL, X-Accel-Redirect, cache headerları.

İlke: Prod’a canary; dakikalar içinde rollback imkânı.

18) Performans Darboğazları: PHP-FPM, DB, CDN, Edge

Belirti: Pik trafikte site bocalıyor.

PHP-FPM: pm.max_children doyumu, yavaş istek logu.
DB: Replikasyon gecikmesi, lock’lar.
CDN: Edge hit düşmüş; varyant anahtarı bozulmuş.

Tedbir: Limit artırmadan önce bottleneck’i kanıtlayın; yoksa sadece daha büyük sorun yaratırsınız.

19) Drush ile “İlk Müdahale” Kitaplığı

Cache: drush cr, belirli bin: drush cache:bin-list, drush cache:invalidate-tags tag_x
Konfig: drush cex / drush cim -y
Kullanıcı: drush uli (acil admin erişimi), drush role:add
Cron/Queue: drush cron, drush queue:run
Veritabanı: drush sql:dump, drush sql:cli
Watchdog: drush ws --severity=Error --count=100

20) Test Piramidi ile Reprodüksiyon: Nasıl Tekrar Üretiriz?

İlke: “Reprodüksiyon yoksa fix yok.”

Unit/Kernel/Functional/JS testleri ile daraltın.
E2E (Playwright/Cypress) ile kullanıcı izi oluşturun.
Görsel regresyon (tema değişimlerinde).
CI kapısı: Hata yeniden üretilmeden merge yok.

21) Olay (Incident) Yönetimi ve RCA

Runbook – İlk 5 Dakika:

Alarm doğrula (HTTP 5xx, latency, iş KPI),
Son dağıtım diff,
CDN/WAF/DB sağlık,
Gerekirse rollback,
Paydaş iletişimi.
RCA (Root Cause Analysis): Kök neden, tetikleyiciler, etki kapsamı, CAPA (düzeltici/önleyici) ve kapanış tarihi.

22) Günlük Sorun Tipleri için Hızlı Oyun Kitabı (Playbook)

Beyaz sayfa / 500: PHP log → hatalı modül/şablon; tek tek devre dışı bırak (maintenance mod + drush pmu modul_x).
403/404 artışı: Route access/permission diff; canonical/hreflang/redirect loop kontrolü.
Yüksek TTFB: PHP-FPM kuyruğu, DB lock, harici API yavaşlığı; timeout/backoff/circuit breaker.
Cache kaosu: Yanlış tags/contexts; invalidation kapsamını daralt.
Arama eksik içerik: İndeks kuyruğu + schema farkı; yeniden indeks + test.
Cron birikimi: “zehirli iş” ayıklama, batch/timeout, paralel işçi.

23) Migrate API ve İçerik Taşıma Sorunları

Belirti: Göçte kayıp/çift kayıt, medya kırıkları.

Mapping dosyaları ve delta migration; idempotent yazın.
Dosya yolları ve URI şemaları; kaynak → hedef dönüştürücüleri.
Doğrulama: Örneklem karşılaştırması; kontrol toplamı.

24) Güvenlik Güncellemeleri Sonrası “Yan Etkiler”

Belirti: Güvenlik yaması → beklenmedik kısıtlama.

CSP/Headers sıkılaştıysa inline script’ler kırılabilir → nonce/hash.
Rol/izin daralması; geçici muafiyet değil kalıcı çözüm üretin.
3P entegrasyon (Ödeme, kimlik) token hataları; saat senkronizasyonu (NTP).

25) Belgeleme, KBA ve Öğrenen Organizasyon

KBA (Knowledge Base): “Belirti → Olası neden → Adım adım teşhis → Çözüm → Önleme” formatı.
Sürüm notları: Her fix sonrası “neden & nasıl” kısmı.
Eğitim: Çeyreklik sorun çözme atölyeleri; yeni ekip için “Troubleshooting 101”.

Sonuç: Drupal’da Sorun Çözme Bir Beceriden Fazlası, Bir Süreç Kültürü

Veriye dayalı, tekrar edilebilir bir sorun çözme kültürü kurduğunuzda, Drupal siteniz yalnızca “hataları gideren” değil, hataların kök nedenlerini yok eden bir organizmaya dönüşür. Bu yazıda; gözlemlenebilirlik (log/metrik/iz), cache ve render anatomisi, route/permission incelemeleri, konfig/ortam eşitlemesi, cron/queue disiplinleri, veritabanı ve arama optimizasyonları, composer & dağıtım hijyeni, frontend CWV etkileri ve olay yönetimi/RCA adımlarını; pratik Drush komutları ve vaka örnekleriyle bir araya getirdik.

Önerimiz, hemen uygulayabileceğiniz bir mikro-yol haritası:

Log/metrik/iz panolarını tamamlayın ve “kritik eşikleri” tanımlayın,
Cache/route/render için bir teşhis şablonu oluşturun,
Config & ortam drift’ini sıfırlayın; cim/cex disiplini,
Cron/queue akışlarını ölçün; zehirli mesaj/kilitlenme gözlemleyin,
E2E + görsel regresyon kapılarını CI’da zorunlu yapın,
Olaylar için 5-dakika runbook’u ve RCA/CAPA ritmini kurun.

Böylelikle “tekrar eden problemler” yerini ölçülebilir iyileşmelere, “panikle koşuşturma” ise sakin, kanıta dayalı bir operasyon düzenine bırakır. Drupal, doğru süreçle yalnızca güçlü değil, öngörülebilir ve dayanıklıdır.

Bill Gates Web: Profesyonel Çözümler Sunan Güvenilir Partneriniz

Bill Gates Web, dijital dünyada varlık gösteren herkes için kapsamlı çözümler sunan öncü bir platformdur. Web tasarım, yazılım geliştirme, uygulama ve programlama gibi birçok alanda uzmanlaşmış olan ekibimiz, sizin işinizi büyütmeniz için gereken her şeyi sunmak için burada. Sektördeki en son teknolojilere hakim olan ekibimiz, projenizin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamak için elinden gelenin en iyisini yapar.

Dijital Varlığınızı Güçlendirecek Profesyonel Dokunuşlar

Bill Gates Web olarak, işinizi bir adım öteye taşıyacak benzersiz çözümler sunuyoruz. İhtiyaçlarınıza özel olarak tasarlanmış web siteleri, kullanıcı dostu arayüzler, özelleştirilmiş yazılımlar ve mobil uygulamalarla dijital varlığınızı güçlendiriyoruz. Ayrıca, itibar danışmanlığı hizmetimizle markanızın çevrimiçi itibarını korumak ve geliştirmek için size rehberlik ediyoruz.

İlerlemenin Anahtarını Bugün Yakalayın

Siz de işinizi dijital dünyada büyütmek ve ilerlemek istiyorsanız, Bill Gates Web sizin için doğru adres. Profesyonel ekibimizle çalışarak, rekabetin önüne geçecek çözümlerle tanışabilir, başarıya giden yolda adımlarınızı sağlam atabilirsiniz. Hemen bizimle iletişime geçin ve dijital dünyadaki potansiyelinizi keşfedin!

Drupal 2FA SSO Drupal associations Drupal autoload hatası Drupal cache sorunları Drupal cache tags contexts Drupal canary deploy Drupal çok dilli hreflang Drupal composer bağımlılık Drupal config import export Drupal Config Split Drupal cron kuyruk Drupal CSP CORS Drupal drush komutları Drupal dynamic page cache Drupal E2E test Drupal görsel regresyon Drupal incident runbook Drupal JSON:API REST izin Drupal migrate API Drupal N+1 query Drupal New Relic Blackfire Drupal Nginx Apache ayarı Drupal opcache reset Drupal OpenTelemetry Drupal patch yönetimi Drupal performans izleme Drupal permission hatası Drupal PHP-FPM kuyruğu Drupal Playwright Cypress Drupal private public files Drupal queue run Drupal RCA CAPA Drupal render cache Drupal rollback planı Drupal route access 403 404 Drupal search sorunları Drupal service container Drupal Solr Elasticsearch indeks Drupal sorun çözme Drupal sorun çözme checklist Drupal temp dizini Drupal troubleshooting Drupal TTFB iyileştirme Drupal Twig debug Drupal veritabanı indeks Drupal WAF rate limit drupal watchdog log Drupal Webprofiler XHProf Drupal yavaş sorgu

Drupal Web Sitesinde Teknik Sorun Çözme