Web Sitesi CMS Seçiminde Teknik Geliştirme Süreçleri

Günümüz dijital ekosisteminde bir web sitesinin başarısı, sadece tasarımı veya içerik kalitesiyle değil; aynı zamanda seçilen CMS (İçerik Yönetim Sistemi) platformunun teknik kabiliyetleriyle de doğrudan ilişkilidir. CMS (Content Management System), sadece bir içerik paneli değildir. Geliştirme süreci boyunca altyapı uyumluluğu, veri yönetimi, kod standardizasyonu, modülerlik ve geliştirici dostu yapı gibi onlarca teknik unsur, doğru CMS seçimiyle başlar. Bu rehberde, CMS seçerken teknik geliştirme süreçlerine nasıl entegre edilmesi gerektiğini adım adım ele alacağız.
1. CMS Seçiminin Geliştirme Sürecine Etkisi
Web geliştiricileri için CMS seçimi, projenin temel taşıdır. Doğru seçim, kod yazımından test aşamasına kadar tüm süreci etkiler. Şu başlıklarda doğrudan teknik sonuçlar ortaya çıkar:
-
Kod yapısının MVC uyumu
-
RESTful API desteği
-
Modül/plugin geliştirme olanakları
-
Kod versiyon kontrolüne entegrasyon (Git)
-
Unit test ve CI/CD uyumu
Drupal, WordPress, Joomla ve Typo3 gibi CMS’ler farklı senaryolara göre özelleştirilebilirken, Headless CMS’ler (Strapi, Sanity, Contentful vb.) ise geliştirici merkezli süreçleri destekler.
2. Geliştirme Mimarisi: Monolitik mi, Headless mı?
Bir CMS’in geliştirme mimarisi, frontend ve backend ayrımı konusunda kritik kararları beraberinde getirir.
Monolitik CMS:
-
Klasik yapıdır (örnek: WordPress, Joomla)
-
HTML sunumu doğrudan CMS tarafından yapılır
-
Hızlı kurulum, düşük teknik gereksinim avantajı sunar
Headless CMS:
-
API-first yaklaşım
-
Frontend (React, Angular, Vue gibi) tamamen bağımsızdır
-
Yüksek ölçeklenebilirlik, PWA/SPA uyumu
-
Özellikle mobil ve çoklu platformda içerik sunumu için idealdir
3. Kodlama Standartları ile Uyum
Her CMS’in kendine özgü kodlama standartları vardır. Bu standartlara uyum, uzun vadede sürdürülebilir ve anlaşılır bir kod tabanı için zorunludur.
-
WordPress: WP Coding Standards (PSR-12 uyumlu)
-
Drupal: Symfony standartlarına dayanır (PSR uyumlu)
-
Joomla: MVC yapısına sahip, XML yapılandırmaları ön plandadır
-
Headless CMS: Framework’ünüzün (Next.js, Nuxt, vs.) kuralları geçerlidir
Geliştirici ekibin bu standartlara hâkim olması, güncellemelerde çatışmaları engeller.
4. Modül ve Eklenti Geliştirme Süreci
Bir CMS’in teknik potansiyeli, kendi ekosistemindeki modül/e-posta eklenti geliştirme araçlarıyla doğrudan ilişkilidir.
Teknik Değerlendirme Kriterleri:
-
CLI araçları (örneğin: Drupal Console, WP-CLI)
-
Yerel geliştirme ortamı için Docker/Composer uyumu
-
Kod yeniden kullanılabilirliği (Reusable Modules)
-
Composer/NPM bağımlılık yönetimi
-
Hook ve Event sistemi ile çekirdek müdahale yapabilme
Drupal geliştiricileri hook yapısını kullanırken, WordPress geliştiricileri add_action
, add_filter
yapıları üzerinden işlem yapar.
5. API Entegrasyonu: REST, GraphQL ve JSON:API
Modern CMS’lerde geliştiriciler için en büyük beklenti, güçlü API desteğidir. Özellikle teknik içerikler, CRM, ERP, mobil uygulamalarla entegre çalışmak zorundaysa, API performansı CMS seçiminde belirleyici olur.
-
Drupal: JSON:API, REST, GraphQL destekli
-
WordPress: WP REST API varsayılan olarak aktiftir
-
Joomla: 4.0 ve sonrası REST API desteğine sahiptir
-
Headless CMS’ler: Default olarak API ile çalışır (Strapi, Ghost, vb.)
API endpoint yönetimi, oturum kontrolü, token bazlı yetkilendirme (OAuth2) gibi güvenlik katmanlarının da desteklenip desteklenmediği kontrol edilmelidir.
6. Veritabanı Yapısı ve Genişletilebilirlik
Geliştiriciler için CMS veritabanı yapısı hayati önem taşır. Özelleştirme ve veri taşınabilirliği açısından esnek ve iyi belgelenmiş bir veritabanı modeli tercih edilmelidir.
-
Drupal: Entity API, ilişkisel yapı, alan bazlı veri yönetimi
-
WordPress: wp_posts ve meta tabanlı sistem, basit ama sınırlı
-
Joomla: Gelişmiş içerik tablosu yönetimi
-
Headless CMS: Genellikle MongoDB, PostgreSQL ya da NoSQL yapılarına açıktır
Genişletilebilirlik, örneğin yeni bir içerik alanı veya kullanıcı türü eklenmek istendiğinde veritabanı değişikliklerinin minimum eforla yapılabilmesi anlamına gelir.
7. Çoklu Ortam Geliştirme Süreçleri
Kurumsal projelerde genellikle birden fazla geliştirme ortamı bulunur: local
, staging
, production
. Seçilen CMS’in bu süreçlere adaptasyonu ve geçişleri yönetebilme kabiliyeti çok önemlidir.
-
Geliştirme Ortamı Kurulumu: Docker, Vagrant, Lando gibi araçlarla otomasyon
-
Konfigürasyon Yönetimi: Drupal’da Config Split, WordPress’te wp-config.php varyasyonları
-
Versiyon Kontrol: Kod + içerik şemalarının Git ile uyumlu olması
8. Test Edilebilirlik ve CI/CD Desteği
Yazılım projelerinde Continuous Integration (CI) ve Continuous Deployment (CD) süreçleri vazgeçilmezdir. Bu süreçlere entegrasyon için CMS’in aşağıdaki özellikleri desteklemesi gerekir:
-
PHPUnit, Behat gibi test araçlarıyla uyumluluk
-
Docker tabanlı yapılandırmalarla entegrasyon
-
Gitlab CI, Jenkins, CircleCI gibi araçlara bağlantı
-
Yedekleme, rollback ve log kayıt mekanizmaları
Drupal için drush
komutu ile test senaryoları çalıştırılabilirken, WordPress’te wp scaffold plugin-tests
ile test iskeleti kurulabilir.
9. Sürüm Güncellemeleri ve Geliştirici Araçları
Geliştirici odaklı CMS’lerin en önemli avantajlarından biri de sürüm kontrolünün net ve kararlı olmasıdır. Özellikle LTS (Long Term Support) süreçlerine uygun bir CMS seçilmelidir.
-
Drupal: 3 yıllık majör destek + güvenlik yamaları
-
WordPress: Sık güncellenir ancak plugin uyumu göz önünde bulundurulmalı
-
Joomla: 4.x serisiyle LTS sürümleri güçlüdür
-
Headless CMS’lerde güncelleme sıklığı oldukça fazladır (özellikle açık kaynaklı olanlarda)
CLI araçlarının varlığı ve Composer/NPM gibi modern araçlarla kurulum, yükseltme yapılabilmesi bu süreçleri kolaylaştırır.
10. Güvenlik Mimarisi ve Geliştirici Desteği
Geliştirici ekiplerin güvenlik açıklarını hızlıca fark edip çözümleyebileceği bir CMS altyapısı, teknik geliştirme sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır.
-
CSRF/XSS korumaları
-
Role-based access kontrol (RBAC)
-
Otomatik güvenlik güncellemeleri
-
HTTPS/TLS, HSTS, CSP entegrasyonları
-
Güvenlik açıkları için aktif geliştirici topluluğu
Drupal, OWASP ilkelerine oldukça sıkı bağlı bir yapıya sahiptir. WordPress ise güvenlik konfigürasyonlarının çoğunu 3. parti eklentilerle sağlar.
11. Topluluk ve Teknik Dokümantasyon
Teknik bir CMS seçerken en az altyapı kadar önemli olan bir diğer konu da destek kaynaklarıdır.
-
Geliştirici belgeleri (API referansları)
-
Stack Overflow etkileşimi
-
Resmî forumlar
-
Geliştirici konferansları (DrupalCon, WordCamp, vb.)
-
Sürüm notları ve upgrade rehberleri
Drupal ve WordPress gibi büyük topluluklara sahip CMS’ler, neredeyse tüm hata kodları, optimizasyon rehberleri ve modül entegrasyonları için belgelenmiş çözümler sunar.
SONUÇ: Teknik Geliştirme Süreçleri İçin CMS Sadece Arayüz Değildir
Web sitesi geliştirirken kullanılan CMS, sadece bir panel değil, aynı zamanda bir geliştirme çerçevesidir. Bu sebeple CMS seçiminde sadece editör deneyimi değil, geliştirici deneyimi de ön planda olmalıdır. Teknik süreçlere doğrudan uyum sağlayabilen, API destekli, test edilebilir, güvenli ve sürdürülebilir CMS çözümleri, geliştirici ekiplerin zaman, maliyet ve performans açısından daha verimli çalışmasını sağlar.
Drupal gibi kurumsal yapılar için geliştirici dostu çözümler sunan sistemler, WordPress gibi daha esnek ve hızlı çözümlerle karşılaştırıldığında; proje yapısına göre doğru değerlendirme ile seçilmelidir. CMS, teknik geliştirme sürecini desteklemiyorsa, en baştan hata yapılmış olur.